“Соёлын илэрхийллийн олон төрлийг хамгаалах болон хөхиүлэн дэмжих тухай ЮНЕСКО”-ийн 2005 оны конвенц үндэсний багийг чадавхжуулах сургалт есдүгээр сарын 11-13-ны өдрүүдэд үргэлжлнэ. Сургалтаар “Бүтээлч 2030” хэлэлцүүлэг зохион байгуулах бөгөөд ярилцлагад оролцох үндэсний багийн гишүүд, олон улсын зөвлөхүүд болон тус чиглэлээр ажилладаг бүхий л хүмүүс нээлттэй юм. Тус сургалтыг удирдан зохион байгуулагч Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг, Соёл урлагийн газрын Соёл, соёлын өвийн хэлтсийн дарга Н.Мөнхзултай уулзаж сургалтын явцын талаар тодрууллаа.

-Соёлын илэрхийллийн олон төрөл гэж юуг хэлээд байна вэ?
-ЮНЕСКО-гийн тодорхойлолтоор нийгэмд бүлэг хүмүүс, хувь хүний өөрийгөө илэрхийлж байгаа аливаа арга барилыг соёлын илэрхийллийн олон төрөл гэж үздэг. Соёлын биет бус өв, бүтээлч үйл ажиллагаа гээд төрөл бүрийн байдлаар илэрхийлэгддэг. Конвенцын хүрээнд соёлын илэрхийллийн олон төрлийг хамгаалах, бодлогоор дэмжих, хүний эрхийн асуудлын илэрхийлэл нь хамгаалагдсан байх ёстой. Мөн жендерийн эрх тэгш байдал нь хангагдсан байх, нийгэмд өөрийнхөө байр суурийг илэрхийлэх бүрэн боломжтой. Энэ боломжоороо бодлого тодорхойлох үйл явцад оролцох боломжтой. Аливаа ямар нэг хавчигдмал байдалд байх ёсгүй гэсэн үг л дээ.

-Сургалт өргөн хүрээнд явагдаж байна. Гадны төлөөлөгчид ч олон харагдаж байна л даа. Сургалтын зорилго юу вэ?
-ЮНЕСКО-ийн конвенцыг хэрэгжүүлэхэд салбар хоорондын уялдаа холбоо чухлаар тавигддаг тул үндэсний багийг ЮНЕСКО-оос өгсөн зөвлөмжийн дагуу байгуулж сургалт хийж байгаа юм. Үндэсний багт 20 гаруй салбарын төлөөлөл багтсан. Конвенцын үзэл санаа агуулга, зорилтын хүрээнд үйл ажиллагаагаа идэвхжүүлж амжилт олж буй БНСУ, Франц, Канад улсуудын тэргүүн туршлагаас нэвтрүүлэх зорилгоор ЮНЕСКО-гийн олон улсын зөвлөх, Канад фильмийн хөтөлбөрийн бодлого зохицуулагч, Чарьлз Валтнер болон Монгол Улсаас ЮНЕСКО-гийн олон улсын шинжээчээр томилогдон ажиллаж байгаа Ж.Бодьбаатар нар удирдан явуулж байна. Мөн БНСУ, Япон улсын илтгэгч нар болон ЮНЕСКО-ийн төв болон Бээжин дэх төлөөлөгчийн газраас төлөөлөгчид хүрэлцэн ирсэн байгаа.

-Сургалтын үр дүнгийн талаар?
-Соёлын илэрхийллийн олон төрлийг хамгаалах хөхиүлэн дэмжих тухай ЮНЕСКО-ийн 2005 оны конвенцид дэлхийн 146 улс нэгдэн орсон. Монгол Улс энэ конвенцид 2007 онд элсэн орсон. Энэ конвенцийн хүрээнд өнөөдрийн сургалт хийж байна. Энэхүү конвенц нь соёлын үйл ажиллагаа, бүтээгдэхүүн, үйлчилгээг бий болгох, үйлдвэрлэх, түгээн дэлгэрүүлэх, чадавхийг сайжруулахад чиглэгдсэн байдаг. Улмаар 2017 оноос конвенцыг хэрэгжүүлэхэд идэвхтэй, зохион байгуулалттай ажиллаж, үйл ажиллагаа нь идэвхжсэний үр дүнд Шведийн олон улсын хөгжлийн хамтын ажиллагааны агентлагийн дэмжлэгтэйгээр ЮНЕСКО-оос 2019-2020 онд хэрэгжүүлэх SIDA-II төслийг хэрэгжүүлэх 16 орны нэгээр Монгол Улс шалгарсан.

-Та сая SIDA-II төслийн талаар дурьдлаа. Төслийн зорилго, хамрах хүрээний талаар тодруулахгүй юу?
-SIDA-II төслийг Засгийн газрын хэрэгжүүлэгч агентлаг Соёл, урлагийн газраас хариуцан хэрэгжүүлж байна. Төслийн хүрээнд “Орчин үеийн соёлын илэрхийллийн олон төрөл болон бүтээлч байдлыг хөхиүлэн дэмжих нь “Үндэсний зөвлөлдөх уулзалтыг энэ оны тавдугаар сард зохион байгуулж, ЮНЕСКО-гийн төв байгууллага, Бээжин дэх төлөөлөгчийн газрын төлөөлөгчид, бүс нутгийн болон олон улсын зөвлөхүүд ирж ажилласан. Үндэсний зөвлөлдөх уулзалтын зорилго нь Монгол улс дахь бүтээлч ажиллагааг хамгаалах, соёлыг болон бүтээлч үйл ажиллагаа нь тогтвортой хөгжлийн үндэс суурь болохын хувьд хөхиүлэн дэмжих бодлого, бодлогын хэрэгжилтэд хяналт тавих, тайлагнах, мөн иргэний нийгмийн байгууллагууд, хувийн хэвшил, уран бүтээлчид зэрэг соёлын салбарын үндсэн оролцогч талуудын чадавхийг дээшлүүлэх явдал байсан.