СЕХ-ноос шинээр бүрдэх парламентын 76 гишүүнд үнэмлэхийг нь өнөөдөр гардууллаа. Монгол Улсын Их Хурлын тухай хуульд сонгуулийн санал авсан өдрөөс хойш 30 хоногийн дотор Монгол Улсын Ерөнхийлөгч Анхдугаар чуулганыг хуралдуулах зарлиг гаргана хэмээн заасан байдаг.
Улсын Их Хурлын дэгийн тухай хуульд анхдугаар чуулганы дэгийн талаар нарийвчлан заажээ. Тус хуулийн 11.1.1-д Ерөнхийлөгч чуулганы хуралдааныг даргалж түүнийг нээж үг хэлнэ гэсэн байна. Түүний дараа 11.1.2-т зааснаар УИХ-ын ээлжит сонгуулийн дүн, сонгогдсон гишүүдийн бүрэн эрхийг хүлээн зөвшөөрөх тухай илтгэлийг СЕХ-ны дарга тавих бөгөөд илтгэлтэй холбогдуулан асуулт асууж болох аж.
Мөн Улсын Их Хурлын дэгийн тухай хуулийн 11.1.3-т зааснаар СЕХ-ны дарга илтгэл тавьсны дараа насаар хамгийн ахмад гишүүн гишүүний тангараг уншиж бусад гишүүд нь давтан хэлж тангараг өргөх, насаар хамгийн ахмад гишүүн гишүүний тангараг унших боломжгүй бол насаар ахмад дараагийн гишүүн гишүүний тангаргийг уншиж бусад гишүүд нь давтан хэлж тангараг өргөнө гэсэн байна. Гишүүд тангараг өргөсний дараа гишүүд цагаан толгойн үсгийн дарааллаар төрийн сүлдэнд мэхийн ёсолж тангаргийн хуудсанд гарын үсэг зурах бөгөөд тангараг өргөх ёслол үйлдэж дуусмагц гишүүдийн бүрэн эрхийг хүлээн зөвшөөрөх тухай тогтоол батлагдах юм байна.
Улсын Их Хурлын дэгийн тухай хуулийн 11.2-т зааснаар Шинээр сонгогдсон гишүүдийн тангараг өргөх ёслол үйлдэж дуустал Ерөнхийлөгч, УИХ-ын даргыг сонгож дуустал чуулганд оролцсон гишүүдийн насаар хамгийн ахмад гишүүн чуулганы хуралдааныг зохион байгуулж даргална. Насаар хамгийн ахмад гишүүн даргалах боломжгүй бол насаар ахмад дараагийн гишүүн даргална гэжээ. Энэ удаагийн парламентын хамгийн ахмад гишүүн нь УИХ-ын сонгуулийн 2 дугаар тойрог буюу Баян-Өлгий аймагт МАН-аас нэр дэвшин сонгогдсон Х.Баделхан юм. Тэрбээр энэ жил 66 настай. Х.Баделхан нь өмнөх парламентад сонгогдон ажиллаж байсан бөгөөд өдгөө Барилга, хот байгуулалтын сайдаар ажиллаж байгаа билээ. УИХ-ын ээлжит сонгуулийн үр дүнд байгуулагдсан парламентын хамгийн чухал ажил нь шинэ Засгийн газар. Үндсэн хуулийн нэмэлт, өөрчлөлтийн хүрээнд Монгол Улсын Ерөнхий сайд томилогдсоны дараа Засгийн газрын бүтцээ Ерөнхийлөгчтэй зөвшилцөж, УИХ-д өргөн мэдүүлэх зохицуулалттай.

УИХ-ын анхдугаар чуулганаар хэлэлцэх асуудлууд

Улсын Их Хурлын тухай хуульд зааснаар Ерөнхийлөгч УИХ-д хамгийн олон суудал авсан намтай зөвшилцөж, анхдугаар чуулганы өдрийг товлох учиртай. Энэ удаагийн УИХ-ын сонгуульд Монгол Ардын нам хамгийн олон буюу 62 суудал авсан. Тиймээс Ерөнхийлөгч Монгол Ардын намтай зөвшилцөж, анхдугаар чуулганы зарлах учиртай. Харин эх сурвалжуудын мэдээлж буйгаар энэ долоо хоногтоо багтааж анхдугаар чуулганыг зарлан хуралдуулахаар төлөвлөж байгаа гэнэ.
УИХ-ын тухай хууль:
14.3.1. шинээр сонгогдсон гишүүдийн бүрэн эрхийг хүлээн зөвшөөрөх
14.3.2. Улсын Их Хурлын дарга, дэд даргыг сонгох
14.3.3. Байнгын болон дэд хороодын бүрэлдэхүүнийг баталж Байнгын хорооны дарга нарыг сонгох
14.3.4. Ерөнхий сайдыг томилох
14.3.5. Засгийн газрын бүтэц, бүрэлдэхүүний тухай хууль хэлэлцэн батлах
14.3.6. Засгийн газрын гишүүдийг томилох
14.3.7.Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийг шинэчлэн батлах эсэх асуудлыг шийдвэрлэх
14.4. Анхдугаар чуулганаар зохион байгуулалтын бусад асуудлыг хэлэлцэн шийдвэрлэж болно.
14.5.Анхдугаар чуулганаар энэ хуулийн 14.3.7-д заасан асуудлаар санал хураалт явуулж, нийт гишүүний гуравны хоёроос доошгүй нь дэмжсэн бол Улсын Их Хурлын чуулганы хуралдааны дэгийг шинэчлэн батална хэмээн заажээ.

ЭХ СУРВАЛЖ: "АРДЧИЛАЛ ТАЙМС" СОНИН