Бүхэл бүтэн жил гэдэг урт хугацаа, дэлхий дахинаа янз бүрийн л үйл явдал өрнөж байгаа ч санаанд оромгүй сонирхолтой үйл явдал, баримт болох нь мэдээж. Өнгөрөгч 2018 онд өмнөд Африкийн хамгийн гоё хот болох Кейптаун ундны усгүй дэлхийн том хотуудын нэг болоход хүрсэн гэвэл та итгэх үү. 

Ингээд 2018 онд дэлхийн улс орнуудад ер бусын ямар үйл явдал болж өнгөрсөн тухай сонирхолтой баримтуудтай танилцъя.

1. Африкийн хамгийн том эзэн хааны үнэлэмж

2018 оны дөрөвдүгээр сард өмнөд Африкийн Свазиленд улсын эзэн хаан III Мсвати улс орныхоо нэрийг колонийн өмнөх Эсватини хэмээн нэрлэхээр шийдсэнээ зарласан юм. Гэхдээ ингэснээр зуны сүүлч сараар мянга мянган онгон охид хааныхаа шинэ хаан болохыг хүсч бүжиглэдэг уламжлалыг халсангүй. Энэ бол Мсвати III хааны ядуу зүдүү эмэгтэйчүүдийг тансаг амьдралд оруулах цорын ганц арга.

Хаан Мсвати бол өөрийн хөрөнгөөрөа Африк тивдээ гуравт ордог баян хүн л дээ. Харин түүний 1.3 сая хүнтэй, хүн амынх нь гуравны хоёр нь ядуу, дөрвөн хүний нэг нь ДОХ туссан эх орон энэ тивдээ хамгийн сүүлийн эзэн хаант улс. Энэ улсын хүн амын дундаж наслалт нь дөнгөж 50. Хүн амын нь 80 хувь нь ундны ус, хүнс дутагдалтай хөдөө амьдардаг л улсдаа.

2. Солонгос эрчүүдийн гоёл

Өмнөд Солонгост эрчүүдийн гоёл, гоо сайхны үйлчилгээ сүүлийн жилүүдэд эрс өсч ну тгийн гоо сайхны үйлчилгээнд 13 орчим тэрбум ам.доллар оруулах болсон нь дэлхийн арван том орлогын нэг болж байна. Гадаад тархөндөө анхаарах нь өнөөгийн Солонгост хүйсээс хамаарахаа больсны нэг илрэл нь. Солонгосын онлайн судалгааны Embrain компани солонгос эрчүүдийн гуравны хоёроос илүүтэй нь гадаад төрхөндөө их анхаарч арьс, царайгаа арчлахад бусад орны эрчүүдээс илүү цаг зардаг болсон гэж байна.

Өмнөд Солонгост эрчүүдэд зориулсан гоо сайхны бүтээгдэхүүний тавны нэг нь зарагддаг гэж олон улсын зах зээл судалгааны Mintel компани баталж байна. Тэдний судалгаагаар солонгос эрчүүд сард гоо сайхны 13 төрлийн бүтээгдэхүүн хэрэглэдэг, ийм ч болохоор 2009 оноос 2014 онд энэ улс дахь эрчүүдийн арьс арчилгааны бүтээгдэхүүний борлуулалт хоёр дахин өссөн гэнэ. Гоо сайхны бүтээгдэхүүний гол брэндүүдийн шинжээчдийн үнэлж байгаагаар бол Сөүл гоо сайхны шинэ нийслэл болж байгаа гэнэ.

3. Хятадын томчуулын нууц амрагууд

Хятадад амьдралын түвшин дээшлэх тутам сүүлийн жилүүдэд нууц амрагтай байх уламжлал сэргэж, албан тушаал ахих гэсэн төрийн албан хаагчдын бичигдээгүй хууль болжээ. Бээжингийн их сургуулийн хямралын удирдах газрын төвийн судалгаагаар авлигад автсан түшмэлүүдийн 95 хувь нь гэр бүлээс гадуурх холбоотой, 60 хувь нь өмч хөрөнгийг нь хадгалдаг байжээ.

Хятадад “гурав дахь жижигхэн” гэж нэрлэдэг нууц амрагтаа бол хятадад зүгээр л үнэтэй бэлэг өгөхөөс гадна тусгай байр сууц, харш авч өгдөг. Бээжин, Шанхай, Шэньжэн гээд бусад хотуудад нууц амрагуудад зориулсан бүхэл бүтэн хороолол бий болж байгаа гэж хэвлэлүүд бичиж байна.

4. Усгүй хот

Өмнөд Африкийн нийслэл Кейптаун агаарын бохирдлоосоо болоод ундны усгүй болсон анхны хотоороо өнгөрөгч 2018 онд шалгарсан байна. Одоо энэ том хот ундны усаа хэрхэн хангах, байгаль орчин, агаар мандлын бохирдлоо яаж шийдвэрлэх гээд олон асуудалтай тулгараад байна.

Хотын зочид буудлууд, үйлчилгээний газар, орон сууцууд цэвэр усгүй болж крантаас нь ус гоожихгүй болсон гэвэл та итгэх үү. Худалдааны төв, олон нийтийн газрууд бүхий л крантаа хааж, хяналтын байгууллагууд шинжилгээгүй шингэн уухгүй байхыг зөвлөж байсан гэнэ. Нутгийн иргэд борооны ус хуримтлуулан, байгаа сав суулгаараа савлаж авч байжээ.

5. Саятнуудын шинэ нийслэл

Эдийн засаг, эрхзүйн чөлөөт байдлаараа Гонконг бол Хятадын хөрөнгөтнүүдийн хувьд хамгийн таатай бүс, дэлхийн баячуулын нийслэл гэж болно. 2018 оны есдүгээр сард шинжээчид хотын тэрбумтнуудын тоогоороо өмнөх онд Гонконгийн хөрөнгөтнүүдийн баялаг өмнөх оноосоо 30 сая ам.доллароор өсч нэмэгдсэн гэсэн байна.

Энэ бол дэлхийн санхүүгийн зах зээлд хүчтэй нөлөөлж, гонконг долларын ханш бэхжихэд нөлөөлөхийн зэрэгцээ эх газрын хятадтай худалдаа эдийн засгийн харилцаа сэргэх өргөн боломж нээсэн юм.

6. Автомашингүй диваажин

Испаний Понтеведра хот олон жилийн туршид замын түгжрэл, сааталтай тулгарсны эцэст танигдахгүй болтлоо өөрчлөгдөж. Ингэснээр авто замын ослоор амь алдагсдын тоо тэг болтол буурч, хөрш хотын иргэдийн тоо бууран Понтеведрагийн оршин суугчдын тоо 12 мянгаар нэмэгджээ. Энэ хотод урьд нь явган хүний зорчих хэсгийг хотын 300 мянган хавтгай дөрвөлжин метр дундад зуны хуучин төвөөс тусгаарлаж байсан юм байна.

Ингээд л шинэ шийдвэрээр автомашины газар доорх болон бусад бүхий л зогсоолыг хааж хотын гудамж дээрх гэрлэн дохиог явган зорчигчдод таатай байдлаар өөрчилжээ.
Мэдээж хотын оршин суугчид иргэд шүүмжилж байсан хэдий ч цаг хугацааны саалтаар энэ шийдвэр зөв болох нь батлагдаж олон нийт хүлээн зөвшөөрсөн байна.

7. Оросын тагнуулчид

Өнгөрч байгаа 2018 онд Оросын Тагнуулын төв газрын алба өөрийн улсын эрх ашгийн төлөө дэлхий дахинд тусгай тагнуулын ажиллагаа кибер халдлага хийж байгааг дэлхий дахин нээж илрүүллээ.
Москва ийм тагнуулын тоглоомдоо шинжлэх ухааны шинэ дэвшилтэт шинэ технологи ашиглахын зэрэгцээ, хуучин арга барил гадаад төрх сайтай сайхан бүсгүйчүүдээ,асар их мөнгө ашиглаж байгааг тэмдэглэжээ. Хамгийн сүүлийн жишээ гэхэд л Вашингтон дахь нууц тагнуулын Мария Бутинагийн оролцсон асуудал. Түүнийг Америкийн бүгд найрамдах намын төлөөлөгч, оросууд Д.Трамптай холбоотой гэж хардсан...

Ер нь иймэрхүү маягийн тагнуулын бэлгийн урхи бүр зөвлөлтийн тусгай албадын үеэс байсан. Баруун Германы тагнан турших ажиллагааны эсрэг ажиллаж байсан гэж Орос болоод Холбооны Герман улсын тэгш бус харилцааны тухай профессор Букингемийн их сургуулийн эрдэмтэд хэлж байна. Бэлгийн тагнуул гэдэг зөвлөлтийн тагнуулын байгууллага баруун Германы “толгой зүрхийг устгахын төлөө” байсан гэж Аюулгүй байдал их сургуулийн судалгааны төвийн профессор Энтони Глиз хэлж байна. Аль ч улс орны гадаад тануулын алба эмэгтэйчүүдийнг урхи болгож ашигладаг энэ уламжлалаас хоцроогүй, алдаагүй байсныг Аюулгүй байдал судалгааны төвийн профессор Энтони Глиз хэлж байна.