Америкийн сансар судлалын NASA агентлаг сарыг эзэмших болон, түүн дээр ашигт малтмал олборлох олон улсын дүрмийн төсөл гаргаснаа өөрийнхөө сайтад нийтэлсэн байна. Олон улсын хүрээнд байгуулах энэ хэлэлцээрт үндсэн 10 зарчмыг тусгажээ. Энд юуны түрүүнд саран дээр үйл ажиллагаа явуулж байгаа улс орон өөрийн өрсөлдөгчдөдөө саад болж хөндлөнгөөс нөлөөлөхгүйн тулд өөрийн баазын эргэн тойронд “аюулгүйн бүс” байгуулах тухай орсон байна. Үүний зэрэгцээ Саран дээр ажиллах сансрын аппаратуудаа бүртгүүлж байх, олж авсан шинжлэх ухааны мэдээллүүдээ ил тод солилцож байх заалтууд оруулжээ.
Баримт бичигт дурдсанаар хэлэлцээрт оролцогч улс орнууд саран дээрх өөрийн байрлал, эзэмшил, үнэт зүйлсээ хамгаалах ёстой юм байна. Мөн Саран дээрх нөөц баялгийг олборлох, ашиглах эрхтэй, үүнийг зөвшөөрнө. Сансрын хог хаягдал гаргахгүйн тулд хэлэлцээт оролцогчид ашиглагдахаа больсон аппарат тоног төхөөрөмжөө устгаж байх үүрэг хүлээнэ. NASA агентлаг Сарыг эзэмших гурван үе шат бүхий “Artemis” хөтөлбөрийн төслөө танилцуулсан. Эхний шатанд 2020 оны хоёрдугаар хагас гэхэд сар луу нисэгчгүй “Orion” хөлөг илгээж, тойрог замд нь оруулан эргүүлэн авчрах. Хоёрдугаар шат буюу 2022 онд сансрын нисэгчтэй хөлөг илгээх, гуравдугаар шатанд нь 2024 он гэхэд Саран дээр сансрын нисэгчдээ буулгахаар төлөвлөсөн.

ЭХ СУРВАЛЖ: "АРДЧИЛАЛ ТАЙМС" СОНИН