Германы Ерөнхийлөгч Франк-Вальтер Штайнмайер Дэлхийн хоёрдугаар дайны төлөө Польш улсаас уучлал гуйгаад “Энэ дайнаар үйлдсэн гэмт хэргийнхээ төлөө хариуцлагаа хэзээ ч мартахгүй” гэж Велюнь хотод болсон дэлхийн хоёрдугаар дайн эхэлсэн өдрийн 80 жилийн ойд зориулсан арга хэмжээний үеэр мэдэгджээ. 1939 оны есдүгээр сарын 1-нд фашист Германы цэрэг хилийг нь давж Польшийг эзлэн авсан юм.
“Би Велюньд довтлох үеэр амь үрэгдэгсдийн өмнө мэхийж байна. Немцийн түрэмгийллийн үед амь үрэгдсэн польш хүмүүсийн өмнө эмгэнэж байна. Би уучлал хүсье” гэж Штайнмайер герман, польшоор хэлснийг Польшийн төв телевиз дамжуулсан байна. ХБНГУ-ын Ерөнхийлөгч 1939 оны есдүгээр сарын 1-нд чухам яг энэ Велюньд немцийн гэмт хэрэг, хүчирхийлэл, гэмт хэргийн “там” эхэлсэн” гээд энэ хотын фашистын цэргийн нисэх хүчний түрэмгийлэл энэ хотыг нөмөрсөн жинхэнэ там байсан гэжээ.
“Энэ бол үзэн ядах, эвдэн сүйтгэх аймшигт давлагаа байсан. Чухам яг ингэж Польшийг, Европын соёлыг устгаж, бүхий л дэлхийг эзлэх санаархал, өөрсдөд орон зай бий болгох гэсэн хэнээрхэл байсан юм” гэж Штайнмайер тэмдэглэсэн байна.
Хүн төрөлхтөнд хамгийн их гамшиг тарьсан Дэлхийн хоёрдугаар дайн эхэлсний 80 жилийн ойг Польшид өчигдөр буюу есдүгээр сарын 1-нд тэмдэглэж олон арга хэмжээ зохион байгуулжээ. Энэ арга хэмжээнүүдэд Европын холбоо, НАТО-гийн гишүүн орнууд болон “Дорнын түнш” Армен, Азербайжан, Белорусс, Гүрж, Молдав, Украин улсуудын төлөөлөгчид оролцсон байна.