Ардын Хувьсгалын түүхт 98 жилийн ой, Үндэсний Их Баяр наадам өргөн дэлгэр сайхан боллоо. Үндэсний их баяр наадамд 512 бөх зодоглосноос Хэнтий аймгийн Өмнөдэлгэр сумын харьяат “Хүч” спорт хороо, “Аваргууд” клуб, “Алтай Констракшн” ХХК-ийн бөх, улсын арслан Энхтөгсийн Оюунболд ес даван түрүүлж Монгол Улсын аварга цол хүртлээ.
Э.Оюунболд улсын наадамдаа хоёр дахь удаагаа түрүүлж байгаа бөгөөд өмнө нь 2015 онд улсын арслан П.Бүрэнтөгсөөр ес даван түрүүлж улсын арслан цолонд хүрч байсан. Харин энэ жил мөн Увс нутгийн хүчит аварга Н.Батсууриар ес даван түрүүлж Ардын төрийн наадмын 24, Хан Хэнтий нутгаас төрж буй гурав дахь аварга цолтон болж байна.
Түүнээс өмнө Хан Хэнтий нутгаас Г.Самдан, Б.Бат-Эрдэнэ нар аварга цолонд хүрч байжээ. Дашрамд сонирхуулахад Ардын төрийн наадамд төрөн гарсан 24 аварга цолтнууд дундаас Хөвсгөл аймгийн Цагаан-Үүр сумаас дархан аварга Д.Дамдин, аварга Ж.Цэвээнравдан, Ч.Бээжин гэсэн гурван аварга цолтон, Архангай аймгийн Батцэнгэл сумаас аварга Г.Вандан, дархан аварга Г.Өсөхбаяр гэсэн хоёр аварга цолтон төрж байсан бол Хэнтий аймгийн Өмнөдэлгэр сум мөн дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ, аварга Э.Оюунболд гэсэн хоёр аварга цолтонтой сум болж байна.

Хэнтий аймгийн Өмнөдэлгэр сум бол бөх сонирхогчдын хамгийн сайн мэддэг сумын нэг болсон. Энэ дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэтэй салшгүй холбоотой. Өмнөдэлгэр сумаас дархан аваргаа залгаж гарч ирсэн хүн бол Э.Оюунболд билээ. Аймгийн начин Дашдоржийн Энхтөгсийн хүү одоо ид 26 насныхаа жил дээр яваа. Шинэ аварга Э.Оюунболд 22 насандаа 2015 оны улсын наадмын түрүү хүртэж улсын арслан болсон. Энэ нь 1963 онд Жигжидийн Мөнхбат аварга 22 насандаа түрүүлсэн амжилтыг давтсан тохиолдол болсон.
Э.Оюунболд аварга 2005 онд Улаанбаатар хотноо ирж 2007 оноос дархан аварга Бадмаанямбуугийн Бат-Эрдэнийн байгуулсан “Аварга” дээд сургуульд Бүдээбазарын Адьяахүү начны удирдлагад бөхийн эрдэмд суралцаж амжилтын гараагаа эхлүүлсэн. 2012 онд Хэнтий аймгийн наадамд түрүүлж аймгийн арслан, 2013 оны улсын наадмаар зургаа давж улсын харцага болсон.

2016 оны улсын наадамд долоо давж байсан бол 2017 онд гэмтлийн улмаас тавын даваанд О.Хангайд тахимаа өгсөн билээ. 2018 онд тавын даваанд аймгийн хурц арслан Ц.Бямба-Очирт өвдөг шороодсон ч учраа бөх нь сэргээшийн шинжилгээнд бүдэрсэн тул чимэг нэмсэн.
Дархан аварга Б.Бат-Эрдэнийн нутаг нэгт, шинэхэн аварга Э.Оюунболд 19 насандаа аймгийн арслан, 20 насандаа улсын харцага, 22 насандаа улсын арслан, 26 насандаа улсын аварга цолонд хүрлээ. Дархан аварга Б.Бат-Эрдэнэ 25 насандаа аварга цол хүртэж (1989 он) хамгийн бага залуудаа үндэсний бөхийн өндөр дээд цолонд хүрсэн амжилтын эхэнд бичигддэг бол аварга Э.Оюунболд 26 настайдаа аварга болсноор хоёрдугаарт нэрлэгдэж байна. Тэдний араас 2011 оны наадамд 27 насандаа түрүүлсэн аварга С.Мөнхбат бичигдэнэ.

Энэ жилийн наадмын есийн даваанд Н.Батсуурь аварга Э.Оюунболд арсланд уначхаад аав Г.Намсрайжав харцага дээрээ ирж, “Болоогүй байхад засуул, цэцүүд тавьчихлаа” гэж хэлсэн гэсэн. Г.Намсрайжав харцага хариуд нь “Чиний л буруу. Тахимаа өг” гэж зандрангуй хэлж, А.Сүхбат аварга ч хажуунаас нь “Өг өг” гэж шамдуулсан тухай асарт байсан бөхчүүд ярина лээ. Н.Батсуурь аварга буцаж алхаж очоод, шинэ аварга Э.Оюунболдыг үнсэн, тахимаа өгсөн нь бас нэг жудагтай агшин байсан.
Төрийн наадмын түрүү бөх болно гэдэг монгол хүний хувьд, монгол бөхийн хувьд их хувь заяа. Энэ жилийн түрүү бөх Э.Оюунболдын тухайд 2015 оны наадамд түрүүлж, улсын арслан цол хүртсэнээсээ хойш хөл алдсан үе байсан уу гэвэл байсан. Жин нэмж, сахилга бат алдаж, бэлтгэл сургуулилт тасалдсан. Энэ алдаандаа тэр дүгнэлт хийж, сүүлийн нэг жилийн турш бэлтгэлдээ анхаарч, алдаагаа засч, хөдөлмөрлөсөн нь өнөөдрийн амжилтыг авчирсан гэхэд болно. Үүнийг түүний найз нөхөд, бөхийн хүрээнийхэн, багш, дасгалжуулагчид нь ч онцлон ярьж байна.

2018 оны сүүлээр шинэ аварга Хэнтий аймгийн бөхийн холбоо, Монголын чөлөөт бөхийн холбоо, багш дасгалжуулагчдын дэмжлэгээр бөхийн орон Дагестаныг зорьж, энэ жилийн наадмынхаа гол бэлтгэлийг хийж, их спортын торгон мэдрэмжээ сэргээсэн юм билээ.

АРДЫН ТӨРИЙН НААДМЫН 24 АВАРГА ЦОЛТОН

1. Б.Түвдэндорж: Булган аймгийн Хангал сумын харьяат дархан аварга. Улсын наадамд долоон удаа түрүүлж, хоёр удаа үзүүрлэсэн
2. Д.Дамдин: Хөвсгөл аймгийн Цагаан-Үүр сумын харьяат дархан аварга. Улсын наадамд таван удаа түрүүлж, таван удаа үзүүрлэсэн
3. Ш.Батсуурь: Говь-Алтай аймгийн Жаргалан сумын харьяат дархан аварга. Улсын наадамд хоёр удаа түрүүлж, гурван удаа үзүүрлэсэн
4. Ж.Мөнхбат: Төв аймгийн Эрдэнэсант сумын харьяат дархан аварга. Улсын наадамд зургаан удаа түрүүлж, дөрвөн удаа үзүүрлэсэн
5. Х.Баянмөнх: Увс аймгийн Хяргас сумын харьяат дархан аварга. Улсын наадамдаа 10 удаа түрүүлж, гурван удаа үзүүрлэсэн
6. Д.Цэрэнтогтох: Өвөрхангай аймгийн Нарийнтээл сумын харьяат дархан аварга. Улсын наадамд дөрвөн удаа түрүүлж, таван удаа үзүүрлэсэн
7. Б.Бат-Эрдэнэ: Хэнтий аймгийн Өмнөдэлгэр сумын харьяат дархан аварга. Улсын наадамд 11 удаа түрүүлж, нэг удаа үзүүрлэсэн
8. А.Сүхбат: Төв аймгийн Сэргэлэн сумын харьяат дархан аварга. Улсын наадамд гурван удаа түрүүлсэн
9. Г.Өсөхбаяр: Архангай аймгийн Батцэнгэл сумын харьяат дархан аварга. Улсын наадамд дөрвөн удаа түрүүлж, нэг удаа үзүүрлэсэн
10. Н.Жамъян: Архангай аймгийн Цахир сумын харьяат даян аварга. Улсын наадамд хоёр удаа түрүүлж, нэг удаа үзүүрлэсэн
11. Ц.Чимэд-Очир: Архангай аймгийн Хайрхан сумын харьяат даян аварга. Улсын наадамд хоёр удаа түрүүлж, хоёр удаа үзүүрлэсэн
12. С.Цэрэн: Булган аймгийн Сайхан сумын харьяат даян аварга. Улсын наадамд нэг удаа түрүүлж, нэг удаа үзүүрлэсэн
13. Г.Вандан: Архангай аймгийн Батцэнгэл сумын харьяат улсын аварга. Улсын наадамд нэг удаа түрүүлж, нэг удаа үзүүрлэсэн
14. Г.Самдан: Хэнтий аймгийн Баянхутаг сумын харьяат улсын аварга. Улсын наадамд нэг удаа түрүүлж, нэг удаа үзүүрлэсэн
15. Ж.Цэвээнравдан: Хөвсгөл аймгийн Цагаан-Үүр сумын харьяат улсын аварга. Улсын наадамд нэг удаа түрүүлж, нэг удаа үзүүрлэсэн
16. Ч.Бээжин: Хөвсгөл аймгийн Цагаан-Үүр сумын харьяат улсын аварга. Улсын наадамд нэг удаа түрүүлж, нэг удаа үзүүрлэсэн
17. Д.Хадбаатар: Төв аймгийн Угтаалцайдам сумын харьяат улсын аварга. Улсын наадамд хоёр удаа түрүүлж, гурван удаа үзүүрлэсэн
18. О.Балжинням: Увс аймгийн Наранбулаг сумын харьяат улсын аварга. Улсын наадамд нэг удаа түрүүлж, хоёр удаа үзүүрлэсэн
19. Д.Сумъяабазар: Өвөрхангай аймгийн Хужирт сумын харьяат улсын аварга. Улсын наадамд нэг удаа түрүүлж, таван удаа үзүүрлэсэн
20. С.Мөнхбат: Увс аймгийн Баруунтуруун сумын харьяат улсын аварга. Улсын наадамд нэг удаа түрүүлсэн
21. Г.Эрхэмбаяр: Сэлэнгэ аймгийн Мандал сумын харьяат улсын аварга. Улсын наадамд нэг удаа түрүүлж, нэг удаа үзүүрлэсэн
22. Ч.Санжаадамба: Архангай аймгийн Хашаат сумын харьяат улсын аварга. Улсын наадамд нэг удаа түрүүлж, нэг удаа үзүүрлэсэн
23. Н.Батсуурь: Увс аймгийн Ховд сумын харьяат улсын аварга. Улсын наадамд хоёр удаа түрүүлж, нэг удаа үзүүрлэсэн
24. Э.Оюунболд: Хэнтий аймгийн Өмнөдэлгэр сумын харьяат улсын аварга. Улсын наадамд хоёр удаа түрүүлсэн